Historisch en hedendaags samenspel

Herenhuis 2022

Binnenkijken landhuis Hooge Boekel

In zijn jeugd fietste ondernemer Herman Kok dagelijks langs landgoed Hooge Boekel. Het huis en de omringende tuin fascineerde hem mateloos, want het was niet alleen betoverend mooi, maar ook spannend en geheimzinnig tegelijkertijd. Jaren later kwam het landgoed opnieuw op zijn pad. ‘Het voelde als thuiskomen.’

Twente is rijk aan historie, cultuur en bijzondere buitenplaatsen. Een daarvan is landhuis Hooge Boekel, gelegen in de buurt van Enschede. De buitenplaats, vroeger eigendom van de bekende Twentse textielfamilie Van Heek, is symmetrisch van opbouw en gebouwd in neoclassicistische stijl.

Grandeur en verval
Bij het ontwerp van de buitenplaats gaf Herman van Heek (1876-1930) aan de Haagse architecten, de gebroeders Van Nieukerken, als inspiratiebron het sfeerbeeld mee van andere Twentse cultuurgoederen, zoals Huis Almelo, Huis Diepenheim en Kasteel Nijenhuis. De belangrijkste vertrekken van het imposante huis grenzen aan de lange brede gang in het midden. De hal vormt de verbinding tussen de huiskamer, de eetkamer en de dienkamer. Alle vertrekken stralen grandeur uit met veel stucornamenten, Carrara marmer op de vloer en eikenhouten lambriseringen. In de schouwstukken van de hal en de eetkamer zijn gebeurtenissen uit de Twentse geschiedenis verwerkt. Het huis werd in 1925 betrokken door de familie Van Heek met hun drie jonge zonen en het bleef tot 1979 in familiebezit. In 1985 werd het landgoed verkocht aan de Stichting Transcendente Meditatie. Vanwege de nieuwe gebruiksfunctie werd het huis opgedeeld in talloze kleine werk- en slaapkamertjes. Het groen moest het ook ontgelden; het park en de tuin werden slecht onderhouden, waardoor het geheel in verval raakte.

‘We hebben originele details in het zicht gelaten’

         

Tien weken
Na een periode van bijna 25 jaar kwam de buitenplaats in handen van de Enschedese ondernemer Herman Kok. ‘Wij woonden vroeger in Enschede en als kleine jongen fietste ik dagelijks langs het landgoed. Ik was gefascineerd door het huis en de tuin en raakte er door gebiologeerd. Het was spannend én geheimzinnig. Niet eens had ik de gedachte dat ik er wilde wonen, maar jaren later kwam het toch op mijn pad. Het voelde als ‘the law of attraction’ uit de film The Secret: het geheim dat geluk zichzelf realiseert. Inmiddels jaren ouder en vanuit Amsterdam weer terug naar Enschede verhuisd, wandelde ik traditiegetrouw regelmatig over het landgoed. Het voelde als ‘thuiskomen’. Een makelaar vertelde mij op een gegeven moment dat hij bezig was met de verkoop van het landgoed. Toen was ik nog niet in de gelegenheid om het te kopen, maar vijf jaar later wél! Het heeft zo moeten zijn. Net als de ballonvaart boven het landgoed enkele jaren daarvoor. Vanuit de lucht dacht ik alleen maar: ‘als al die paden en bossen er maar niet bij horen’, maar dat was wél zo. Het landgoed heeft op mij gewacht, het was voor mij bedoeld. Het kan niet anders. Twintig jaar geleden ben ik er komen wonen en simpelweg begonnen met wat ik noodzakelijk achtte. Allereerst het park en de tuin. Het duurde tien weken om met tien man het achterstallig onderhoud aan te pakken.’

Huisarchief
De afgelopen twee jaar werd samen met Studio Kees Marcelis de verbouwing en inrichting van de buitenplaats gerealiseerd. Herman: ‘Het is juist deze intensieve samenwerking geweest die het landgoed en het interieur naar een hoger plan tilde. Voor het behoud van dit bijzondere cultuurgoed zijn mensen met visie nodig én een hart voor Nederlands erfgoed! Er is zoveel moois te vinden in de verschillende provincies en zéker in Twente, te midden van het afwisselende coulisselandschap.’ De oude bouwtekeningen van Van Nieukerken en honderden briefwisselingen tussen Van Heek en de twee architecten zijn in het huisarchief bewaard gebleven. Alles werd door Herman en Kees opnieuw bekeken. De oude plattegronden en werktekeningen gaven een schat aan informatie over de bouw van het pand, de klassieke detailleringen en decoraties. En ook aan de luxe van het landhuis met welgeteld 22 kamers, 4 badkamers en een imposante wijnkelder.

Historisch en hedendaags
Hoe pak je zo’n groots renovatieproject aan, waarbij de eenheid en rust in die klassieke sfeer bewaard blijft? Kees Marcelis en eigenaar Herman Kok doorliepen het pand van ‘groot’ naar ‘klein’. Kees: ‘Allereerst verdiende deze buitenplaats een meer hedendaagse uitstraling en sfeer. Bij al mijn projecten denk ik vaak van ‘groot’ naar ‘klein’, want als je het ‘grote’ niet aanpakt dan krijg je dat later in het ‘kleine’ niet écht goed opgelost. Alles begint met een gevoel voor ruimte en ruimtelijkheid en eindigt in het bijzondere kleine detail. Of het nu het originele tegelwerk is, de antieke haarden of de lambriseringen en plafondornamenten. Het draagt allemaal bij aan het historische verhaal van landhuis Hooge Boekel – ook voor de toekomst. Natuurlijk vertelt het huis een bijzonder verhaal met zijn grandeur, maar het was ook gedateerd, stoffig én sleets geraakt.’

Klik hier voor het gehele artikel: Herenhuis_Publicatie Hoge Boekel